BAHÇEMİZİN VE AVLUMUZUN PEYZAJI…

Bahçe düzenlemenin kesin ve katı kuralları yoktur; çünkü kişisel zevkler söz konusudur. Bununla birlikte genelde onaylanacak, çekici ve işlevsel bir güzellik elde etmek için bazı genel tavsiyelere uymak yerinde olur. Bahçemizin düzenlenmesinde başarı, bahçeden beklenen işlevi yerine getirebilecek ve görsel açıdan güzel bir görüntü sağlayacak uygun bitkileri - ağaçlar, yer örtücüler, çimler, sarıcılar – seçebilmeye ve bu bitkileri hem kendi aralarında hem de diğer bahçe elemanlarıyla güzel bir ahenk oluşturacak şekilde yerleştirebilmeye bağlıdır.
 

Bahçe düzenlemesini en güzel şekilde yapabilmenin yolu doğru bir etüdden geçer. Dikkatli bir gözlem gereklidir. Güneş ve rüzgarın mevsimler ile nasıl değiştiğini anlamak gerekir.
 

Bitki formu, dokusu ve renkleri göz önüne alınarak yapılan farklı düzenlemeler benzer alanlarda farklı etkiler meydana getirir. Kaba dokulu, çarpıcı formlu ve sıcak renklere sahip bitkiler kullanıldığında bahçe olduğundan küçük görünüyor. Oysa hoş dokulu, zarif formlu ve soğuk renklerden oluşan bitkiler kullanıldığında bahçe olduğundan büyük gibi geliyor insana…
 

Yaprak döken ağaçlar evinizin ısı dengesinin korunmasına yardımcı olurlar. Yazın sağladıkları gölge ile serinlik, kışın ise dökülmüş olan yapraklar sebebiyle güneş ışınları dalların arasından geçerek evinizi ısıtırlar. İlkbahar ve yaz aylarında verdikleri güzel çiçekler ve dekoratif sonbahar renklenmeleri ise bu tür ağaçların en hoşa giden yanlarıdır. Her zaman yeşil kalan ağaçlar bütün bir seneye yayılan güzellikleri ile peyzajda sabit bir yapı oluştururlar. Ağaçlar peyzajda çeşitli amaçlarda kullanılabilirler: vurgu amacıyla, fon olarak, çerçeveleme amacıyla, koruma amacıyla, gölge etmek için, yol ağacı olarak, siluet ağacı olarak ve rüzgar kırma amacıyla…
 

Farklılıklar her zaman çok keskin olmadığı için bazı bitkilerin çalı mı yoksa ağaç mı olduklarını tespit etmek güçtür. Her zaman yeşil kalan süs çalıları evin hatlarını yumuşatır, mülkünüzün sınırlarını tanımlar, özelleştirir ve istenmeyen manzaraları örterler. Çalıların çoğu kap bitkisi olarak değerlendirilebilirler. Elbette Topiary denilen ve bitkilerin süslü, geometrik şekillerde budanarak kullanımını unutmamak gereklidir.
 

Sarıcı ve asma türü bitkiler ise çok az bir toprak parçasında da yetişebilirler. Bu yüzden dar bir avluda çit görevi yapabilir yahut sığ bir çiçek yığınının arkasından yeşil bir fon sağlayabilirler. Tırmanabilmeleri için desteklenmeyenler ise yerde örtücü olarak yayılırlar.
 

Zemin üzerinde sık bir şekilde yayılan kısa boylu bodur bitkiler ise yer örtücülerdir. Çimler en çok bilineni olmakla beraber daha çok çeşit yer örtücü bitki bulunmaktadır. Yer örtücüler; vurgu amacıyla, kenar ya da bordür olarak, erozyon kontrolü amacıyla ve gölge bahçelerde kullanılabilirler.
 

Elbette çiçekler… mevsimlik, iki yıllık, çok yıllık çiçekler ya da soğanlı bitkilerin onbinleri aşan türleri arasından seçim yapmak, herkesin zevkine göre değişir. Bunların seçimi, ekim ve dikimi, bakımı sonucu çiçeklendiklerini görmek, bu işe gönül verenlerin ödülüdür. Çiçekler bahçede pek çok değişik amaçla kullanılabilirler. Kümeler veya şeritler halinde dikilmesi daha etkili ve gösterişli bir sonuca ulaştırır. Çiçek adaları oluşturulabilir. Kaya bahçelerinde, ağaç altlarında kullanılırlar.
 

Bahçelerde dizayn için temel teşkil edecek bir gruplamaya gidersek; görülebilirlik, gruplamalar, renk kümeleri, geometrik dizaynlar, çiçek açma ardıllığı, çiçek biçimleri, renk seçmeleri, mevsimsel değişimler, uzak ve yakın için, ruh haline göre renkler seçmek gibi maddeler sayabiliriz.
 

Başak Yalçınkaya
Mimar